คู่มือการใช้บัตรคนจน หรือบัตรสวัสดิการผู้มีรายได้น้อยแบบเข้าใจง่ายๆ

ถือเป็นข่าวดีของผู้มีรายได้น้อยกว่า 11.67 ล้านคนที่ผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติโครงการลงทะเบียนสวัสดิการแห่งรัฐปี 2560 หรือลงทะเบียนคนจน 2560 เมื่อรัฐบาลเตรียมแจกบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หรือที่รู้จักกันในชื่อ "บัตรคนจน" ให้ผู้ที่ลงทะเบียนได้รับสวัสดิการความช่วยเหลือเบื้องต้นเพื่อลดภาระค่าครองชีพและค่าใช้จ่ายในครัวเรือน โดยรัฐบาลพร้อมทุ่มงบเดือนละ 3,495 ล้านบาท หรือปีละ 41,940 ล้านบาท สนับสนุนโครงการดังกล่าว

บัตรคนจนช่วยเหลือเรื่องไหนบ้าง การช่วยเหลือของโครงการนี้จะแยกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนแรกจะช่วยลดค่าใช้จ่ายในการดำรงชีพ และส่วนที่สองจะช่วยเหลือในเรื่องค่าใช้จ่ายการเดินทาง ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

1. ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการดำรงชีพ

ประกอบด้วย ค่าซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็น สินค้าเพื่อการศึกษา และวัตถุดิบเพื่อการเกษตรจากร้านธงฟ้าประชารัฐ และร้านค้าอื่น ๆ ที่กระทรวงพาณิชย์กำหนด โดยรัฐบาลจะให้เงินในบัตรไปซื้อสินค้า

เงินช่วยเหลือที่ได้รับ : - กลุ่มที่มีรายได้ต่ำกว่า 30,000 บาทต่อปี จะได้รับเงินจำนวน 300 บาทต่อเดือน - กลุ่มที่มีรายได้ตั้งแต่ 30,000 บาทขึ้นไป แต่ไม่เกิน 1 แสนบาท จะได้รับเงินจำนวน 200 บาทต่อเดือน นอกจากนี้ ทั้ง 2 กลุ่ม ยังได้วงเงินสำหรับเป็นส่วนลดซื้อก๊าซหุงต้มจากร้านค้าที่กระทรวงพลังงานกำหนดอีกคนละ 45 บาทต่อ 3 เดือน

อย่างไรก็ตาม เงินจำนวนดังกล่าวจะไม่สามารถนำไปใช้หนี้ที่ค้างชำระกับร้านค้า หรือนำไปซื้อสุรา บุหรี่ได้ เพราะไม่ใช่สินค้าอุปโภคที่จำเป็น แต่สินค้าที่สามารถซื้อได้ เช่น ข้าวสาร ผงซักฟอก ยาสีฟัน ชุดนักเรียน อุปกรณ์การเรียน และปุ๋ยเคมี

2. ช่วยลดค่าใช้จ่ายการเดินทาง ประกอบด้วย ค่าโดยสารรถเมล์ รถไฟฟ้า รถโดยสารของ บขส. และรถไฟ

เงินช่วยเหลือที่ได้รับ : - ค่าโดยสารรถเมล์ รถไฟฟ้า จำนวน 500 บาทต่อเดือน (ใช้ชำระค่าโดยสารด้วยระบบ e-Ticket) - ค่าโดยสารรถ บขส. วงเงินไม่เกิน 500 บาทต่อเดือน - ค่าโดยสารรถไฟ วงเงินไม่เกิน 500 บาทต่อเดือน โดยเงินช่วยเหลือในแต่ละส่วนจะแยกออกจากกันอย่างชัดเจน ไม่นำมารวมกัน

ทั้งนี้ บัตรคนจนที่แจกจะแบ่งออกเป็น 2 แบบ ซึ่งแบบแรกจะมี 2 ชิปการ์ด เรียกว่า Hybrid 2 Chips ผลิตมาจำนวน 1.3 ล้านใบ เพื่อมอบให้กับประชาชนใน 7 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา สมุทรปราการ สมุทรสาคร และนครปฐม ซึ่งจะสามารถใช้กับระบบตั๋วร่วม เพื่อขึ้นรถเมล์และรถไฟฟ้าในกรุงเทพฯ ได้

ส่วนบัตรสวัสดิการแบบที่ 2 เรียกว่า บัตร EMV เป็นของคนในจังหวัดอื่น ๆ จะมีชิปการ์ดเดียว จึงไม่สามารถนำมาใช้ขึ้นรถเมล์และรถไฟฟ้าได้ อย่างไรก็ตาม หากมีการเปลี่ยนภูมิลำเนาเข้ามาอาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ ก็สามารถมาแจ้งเปลี่ยนเป็นบัตรแบบ 2 ชิปการ์ดได้

ใช้เงินในบัตรไม่หมด เก็บไว้ใช้เดือนหน้าได้ไหม ? วงเงินในบัตรในแต่เดือน หากใช้ไม่หมดจะถูกตัดยอดทันทีทุกวันที่ 1 ของทุกเดือน และไม่มีการสะสมในเดือนถัดไป โดยหากมีการใช้หมดวงเงินแล้ว แต่อยากใช้เพิ่มก็จะต้องจ่ายเงินเพิ่มเอง ซึ่งผู้มีรายได้น้อยสามารถเติมเงินผ่านธนาคาร เพื่อใช้ได้เหมือนบัตรเดบิต

โดยการเติมเงินในบัตรคนจน จะเป็นการเติมผ่านระบบกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) วงเงินในบัตรอยู่ที่ 300-30,000 บาท ซึ่งการเติมเงินเข้าบัตรครั้งแรก สามารถทำได้ผ่านธนาคารกรุงไทยทุกสาขา และตู้ ATM ของธนาคารกรุงไทย

ส่วนครั้งต่อไป สามารถเติมได้ทั้ง ธนาคารกรุงไทย, ตู้ ATM ธนาคารกรุงไทย, ตู้ ADM ธนาคารกรุงไทย และระบบ KTB netbank สำหรับผู้ที่มีบัญชีธนาคารกรุงไทย ส่วนผู้ที่ไม่มีบัญชีธนาคารกรุงไทย สามารถเติมได้ที่ ธนาคารกรุงไทย และตู้ ADM ธนาคารกรุงไทย ด้วยเงินสด

บัตรคนจนใช้ได้ที่ไหนบ้าง ผู้ที่ได้รับบัตรคนจน สามารถใช้สิทธิตามวงเงินในบัตรเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการ ผ่านเครื่องรับชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ของหน่วยงานหรือร้านค้าที่กำหนด ได้แก่

- จุดรับชำระเงินตามร้านธงฟ้าประชารัฐ และร้านอื่น ๆ ที่กระทรวงพาณิชย์กำหนด - จุดรับชำระเงินตามร้านค้าก๊าซที่กระทรวงพลังงานกำหนด - เครื่องแตะบัตรชำระเงินบนรถประจำทาง ขสมก./รถไฟฟ้า - จุดจำหน่ายบัตรโดยสารรถ บขส. - จุดจำหน่ายบัตรโดยสารรถไฟทุกสถานี (รฟท.)

บัตรคนจนจะสามารถเริ่มใช้ได้ในวันที่ 1 ตุลาคม 2560 โดยสามารถเริ่มไปรับบัตรได้ตั้งแต่วันที่ 21 กันยายน 2560 เป็นต้นไป ณ จุดที่ลงทะเบียนผู้มีรายได้น้อย คือ ธนาคารออมสิน, ธนาคารกรุงไทย, ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร, สำนักงานคลังจังหวัดทุกจังหวัด

แต่หากใครลงทะเบียนคนจนไว้ในพื้นที่ 7 จังหวัด ประกอบด้วย กรุงเทพมหานคร, นนทบุรี, ปทุมธานี, พระนครศรีอยุธยา, สมุทรปราการ, นครปฐม และสมุทรสาคร จะสามารถรับบัตรได้ตั้งแต่วันที่ 17 ตุลาคม 2560 เป็นต้นไป เนื่องจากเป็นบัตรแบบ 2 ชิปการ์ด จึงไม่สามารถผลิตเพื่อมอบให้ได้ทันในวันที่ 21 กันยายน 2560 อย่างไรก็ตาม กรมบัญชีกลางจะยกยอดวงเงินสวัสดิการที่เหลือจากการใช้ในเดือนตุลาคมให้ไปใช้ต่อได้ในเดือนพฤศจิกายน 2560

บัตรคนจน นำไปให้คนอื่นใช้แทนได้ไหม บัตรคนจนที่ได้รับจะไม่สามารถนำไปให้บุคคลอื่นใช้แทนได้ ยกเว้นบุคคลที่ดูแลหรือให้ความช่วยเหลือผู้ทุพพลภาพ พิการ หรือคนแก่ เท่านั้น ทั้งนี้ ถ้ามีการตรวจสอบแล้วพบว่า มีการนำบัตรสวัสดิการของตัวเอง ไปให้ผู้อื่นใช้แทนจะมีบทลงโทษ ดังนี้

- เจ้าของบัตรจะถูกตัดสิทธิในการรับสวัสดิการต่าง ๆ ของบัตรสวัสดิการผู้มีรายได้น้อย - ผู้ที่นำบัตรสวัสดิการผู้มีรายได้น้อยของผู้อื่นไปใช้ จะต้องชดใช้เงินคืนแก่ทางราชการ

ตรวจสอบยอดเงินในบัตรคนจนได้อย่างไร ? สามารถตรวจสอบยอดเงินคงเหลือในบัตรได้ที่ธนาคารกรุงไทย และ Call Center ของบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หมายเลข 02-109-2345 ในวันจันทร์–วันศุกร์ ระหว่างเวลา 08.30-17.30 น.

ถ้าทำบัตรคนจนหาย จะทำใหม่ได้ไหม ? กรณีที่ทำบัตรคนจนสูญหาย สามารถดำเนินการทำบัตรใหม่ได้ แต่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการทำบัตรใหม่ จำนวน 50 บาท สำหรับบัตรที่มี 1 ชิปการ์ด และมีค่าใช้จ่าย 100 บาท สำหรับบัตรที่มี 2 ชิปการ์ด

โดยให้ผู้มีสิทธิติดต่อขอทำบัตรใหม่ได้ที่ ธนาคารกรุงไทย แล้วธนาคารกรุงไทย จะแจ้งไปยังกรมบัญชีกลาง เพื่อตรวจสอบสิทธิ และจึงจะดำเนินการออกบัตรใหม่ให้ภายใน 15 วัน หากเป็นบัตรแบบ 1 ชิปการ์ด ส่วนบัตร 2 ชิปการ์ด จะใช้เวลาออกบัตรใหม่ 30 วัน นับจากวันที่ได้รับแจ้ง

ย้ายที่อยู่ จะเปลี่ยนเป็นบัตร 2 ชิปการ์ดได้ไหม

หากผู้มีรายได้น้อย ต้องการจะเปลี่ยนบัตรเป็นแบบ 2 ชิปการ์ด เนื่องจากได้ย้ายที่อยู่จากจังหวัดอื่นมายัง กรุงเทพฯ นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา สมุทรปราการ นครปฐม และสมุทรสาคร ให้ติดต่อขอเปลี่ยนได้ที่สำนักงานคลังจังหวัด หลังจากนั้นกรมบัญชีกลางจะตรวจสอบสิทธิ และออกบัตรใหม่ให้ภายใน 30 วันทำการ นับจากวันที่ได้รับแจ้ง และให้ผู้มีรายได้น้อยมารับบัตรได้ที่กรมบัญชีกลาง แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ

แจ้งอายัดบัตรคนจนได้ที่ไหน กรณีที่ผู้ถือบัตรต้องการแจ้งอายัดบัตรคนจน สามารถแจ้งได้ที่ Call Center ของศูนย์ลูกค้าสัมพันธ์บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ โทร. 02 109 2345 ทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ เวลา 08.30-17.30 น.

สำหรับบัตรที่มีวงเงินคงเหลือในกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) สามารถติดต่อขอดำเนินการระงับการใช้เงินของ e-Money ได้ที่ Call Center ของธนาคารกรุงไทย โทร. 02 111 1111 ตลอด 24 ชั่วโมง

บัตรคนจน กับมาตรการช่วยเหลือเพิ่มเติมในอนาคต กระทรวงการคลังยังมีแผนที่จะช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยเพิ่มเติมในอนาคต โดยเตรียมจะเสนอ ครม. พิจารณาแนวทางการจ่ายเงินเข้าบัญชีให้กับที่ผู้รายได้ไม่เกิน 30,000 บาทต่อปี ผ่านการโอนเงินภาษีให้ผู้มีรายได้น้อย (Negative Income Tax) โดยมีเงื่อนไขว่าผู้ได้รับความช่วยเหลือต้องเข้ามาพัฒนาความรู้ พัฒนาอาชีพด้านต่าง ๆ

สำหรับใครที่ผ่านคุณสมบัติของโครงการลงทะเบียนคนจนแล้ว ก็เตรียมรับความช่วยเหลือจากรัฐได้เลย แต่ใครที่พลาดการไปลงทะเบียนรับสิทธิประโยชน์นี้ก็ไม่ต้องเสียใจ เพราะยังสามารถเข้าไปลงทะเบียนเพื่อรับเงินช่วยเหลือในปีต่อไปได้ โดยสามารถติดตามข้อมูลเกี่ยวกับการลงทะเบียนคนจนได้ที่ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง หรือโทร. 02-273-9020 ส่วนใครที่ต้องการสอบถามข้อมูลการใช้บัตรคนจน ติดต่อได้ที่ ศูนย์ลูกค้าสัมพันธ์บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ โทร. 02 109 2345 ทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ เวลา 08.30-17.30 น.

*** หมายเหตุ : อัปเดตข้อมูลล่าสุดเมื่อเวลา 15.00 น. วันที่ 22 กันยายน 2560

ขอบคุณที่มาจาก kapook.com